Blog patiëntveiligheid

SBAR | Communicatiemethodes voor veilige zorg

Geschreven door Jens Hooiveld | juli 31 2025

In de complexe zorgpraktijk is effectieve communicatie cruciaal voor het waarborgen van patiëntveiligheid. De SBAR-methode (of SBARR, met extra nadruk op terugkoppeling) biedt zorgprofessionals een gestructureerd hulpmiddel om klinische informatie eenduidig, volledig en snel over te dragen juist wanneer iedere seconde telt. Deze methode wordt vandaag de dag breed ingezet in Nederlandse ziekenhuizen, ambulancezorg en ouderenzorg, en vormt een integraal onderdeel van klinisch redeneren en medische overdrachten.

TPSC (The Patient Safety Company) versterkt dit door SBARR op te nemen in hun platform, waar de methode digitaal wordt versterkt en traceerbaar gemaakt.

Waar komt SBAR vandaan?

SBARR werd in de jaren '90 in Amerikaanse ziekenhuizen ontwikkeld om communicatie rondom acute patiëntsituaties te structureren. Sinds 2007 is de methode breed toegepast in Nederland. Wereldwijd erkende organisaties zoals AHRQ en IHI promoten SBAR vanwege de duidelijke taal en de verbeterde patiëntveiligheid.

Wat betekent SBAR(R)?

De afkorting SBAR staat voor:

  • S – Situation: Wat is de huidige situatie van de patiënt?
  • B – Background: Wat is de relevante medische voorgeschiedenis en achtergrondinformatie?
  • A – Assessment: Wat is jouw klinische beoordeling van de situatie?
  • R – Recommendation: Wat is jouw aanbeveling of verzoek richting de ontvanger?
  • Bij SBARR staat de extra R voor Repeat: de ontvanger herhaalt de kern van de boodschap, zodat beide partijen zeker weten dat de informatie correct is begrepen en opgevolgd wordt.

Waarom SBAR?

SBAR is in de praktijk méér dan een communicatiehulpmiddel: het is een bewezen methode om fouten te verminderen en patiëntuitkomsten te verbeteren. Door informatie gestandaardiseerd en gestructureerd aan te bieden, ontstaat er minder ruimte voor misverstanden en interpretatieverschillen. Daarom is SBARR inmiddels een vaste waarde in onder meer:

  • Klinische overdrachten op de verpleegafdeling
  • Ambulancecommunicatie, bijvoorbeeld bij ABCDE-overdrachten
  • Multidisciplinaire overleggen
  • Klinisch redeneren in acute situaties

Download ons eBook Medewerkerbetrokkenheid als je meer wilt weten hoe de betrokkenheid in je organisatie te vergroten. Leer onder andere hoe je zorgpersoneel gemotiveerd krijgt om incidenten te melden.

SBARR in de praktijk toepassen

Een effectieve SBARR-start begint met voorbereiding. Verzamel vooraf relevante gegevens over de patiënt, zoals:

  • Naam en geboortedatum
  • Vitale functies
  • Medicatiegebruik
  • Klinische voorgeschiedenis
  • Recente observaties of laboratoriumwaarden

Hieronder volgt een voorbeeld van een SBARR-overdracht in een ziekenhuiscontext. Dit dient uitsluitend ter illustratie – in de praktijk vereist iedere situatie maatwerk.

SBARR-stap

Praktijkvoorbeeld

Hoe TPSC hierbij helpt

S –

Situation

“Ik ben de verpleegkundige en bel over patiënt Jansen, saturatie daalt tot 86 %.”

Via een gestandaardiseerd incidentformulier registreer je direct de patiëntdata en korte sit­ua­tie­omschrijving. 

B – Background

“Patiënt met COPD, pneumonie, kreeg 5 mg morfine…”

Voeg medicatiegegevens, allergieën, vitale functies, voorgeschiedenis en labuitslagen toe in gestructureerde velden. Het platform zorgt voor volledigheid.

A – Assessment

“De saturatie daalt ondanks zuurstof – mogelijk therapieresistentie.”

Documenteer je klinische beoordeling als geautomatiseerde voortgangsnotitie. Prioriteer eventueel als hoog risico.

R – Recommendation

“Graag dat arts langskomt en bloedgassen herhaalt.”

Stel via workflow een taak in: arts ontvangt een e‑mail of push‑notificatie, inclusief urgentieniveau.

R –

Repeat

“U bevestigt dat u morfine geeft, vernevelt en binnen 5 min aanwezig bent?”

Ontvanger bevestigt via de tool, waardoor een sluitende communicatielus ontstaat.

>> Wil je hier meer over weten? Vraag een gratis demo aan. Onze experts kijken graag met u mee om alle mogelijkheden te verduidelijken.

Onderzoek uit 2024 laat zien: SBAR-gids verbeterde overdrachtskwaliteit, verlaagde medicatiefouten en elimineerde adverse events. Door zorgprofessionals op te leiden in het gebruik van SBARR ontstaat er een gemeenschappelijke communicatietaal. De methode zorgt niet alleen voor snellere en correcte informatieoverdracht, maar creëert ook een cultuur waarin helder communiceren vanzelfsprekend is. Patiëntveiligheid begint immers bij het voorkomen van miscommunicatie.

Integreer SBAR in The Patient Safety Company’s platform

Bij Patient Safety helpen we zorginstellingen bij het verbeteren van communicatie, overdracht en veiligheid binnen klinische processen. Door methodes als SBAR te ondersteunen met training, beleid en slimme digitale hulpmiddelen, versterken we de kwaliteit van zorg. Neem contact met ons op voor advies of implementatie ondersteuning in jouw organisatie.