Top 5 kwaliteitsknelpunten in verpleeghuizen

Toenemende zorgvraag

Met de toenemende vergrijzing, neemt ook de vraag naar ouderenzorg toe. De schatting van de World Health Organization is dat tussen 2015 en 2050 het aandeel 60-plussers van de totale wereldbevolking zal verdubbelen. Veel van deze senioren zijn steeds vaker afhankelijk van zorg. Daarmee neemt ook de behoefte aan langdurige toe, met name in verpleeghuizen.

Volgens Zorgkaart Nederland zijn er op dit moment 2.355 verpleeg- en verzorgingshuizen in Nederland. Samen zorgen zij voor ruim 100.000 patiënten. In 2019 al, woonden volgens het CBS ruim 115 duizend mensen in een verzorgings- of verpleeghuis. Gezien het toenemende aantal ouderen en zijn er verschillende grote uitdagingen voor verpleeghuizen om de kwaliteit te kunnen waarborgen.

5 veelvoorkomende kwaliteitsknelpunten in verpleeghuizen

In dit artikel beschrijven we 5 veelvoorkomende problemen waar verpleeghuizen mee te maken hebben om kwaliteitsmanagement goed te organiseren. In willekeurige volgorde:

1. Tekort aan verpleegkundigen en aan bedden
2. Papieren registratie vs. digitale registratie
3. Onderrapportage van kleinere incidenten
4. Beperkte budgetten in de verpleegzorg
5. Gebrekkige wet- en regelgeving

Knelpunt 1: tekort aan verpleegkundigen en aan bedden

Het moge duidelijk zijn, oorzaak nummer 1 in kwaliteitsknelpunten is het gebrek aan verpleegkundig personeel en aan bedden. Nog altijd zijn er lange wachtlijsten voor verpleeghuizen en is er een schrijnend tekort aan kundig personeel. Daarmee is het lastig om hoge kwaliteit te blijven leveren en te organiseren. Niet voor niets kwam het kabinet eind 2022 met nieuwe plannen: “meer digitaal, meer thuis en meer eigen regie”.

De meningen in de zorg zijn verdeeld over de haalbaarheid van dit plan, maar feit blijft dat digitalisering kan helpen bij kwaliteitsimpulsen. Zo kan een overzichtelijke en praktische digitale werkomgeving bijdragen aan patiëntveiligheid in de thuiszorg. Met inzicht in data uit zo’n werkomgeving kunnen medewerkers beter worden ingedeeld, waardoor hetzelfde aantal mensen op een efficiëntere manier kunnen worden ingezet.

Knelpunt 2: papieren registratie vs. digitale registratie       

Verpleeghuizen vertrouwen nog altijd op papieren documenten om incidenten te registreren. Incidentenbeheer lijkt daarmee meer een ad-hoc administratie te worden. Dat is vreemd, want registratie op papier heeft verschillende nadelen:

• Geen rapportage door omslachtig proces.
• Ondersteunt minder goed de communicatie tussen de risico/kwaliteitsafdeling, managers en eerstelijnspersoneel.
• Verhoogd risico op onnauwkeurige rapportage, waardoor verbeteracties niet effectief zijn.
• Geen bewaking van doorlooptijden, waardoor incidenten niet tijdig worden opgevolgd.
• Kost veel tijd om incidenten te analyseren en managementrapportages te maken.

Digitale registratie heeft juist als voordeel dat er uniform kan worden gewerkt. Dat wil onder andere zeggen dat er geen onleesbare documenten meer worden ontwikkeld. Bovendien zorgt digitalisering ervoor dat er meer inzicht in data is. Bijkomend voordeel van digitale documentatie is dat er geen documenten verdwijnen omdat alles digitaal, en veilig, beschikbaar blijft.

Knelpunt 3: onderrapportage van kleinere incidenten        

Het is belangrijk om de impact te erkennen van het melden van kleine incidenten zoals een blauwe plek, een kneep of een snijwond. De inzichten die worden verzameld uit kleine incidenten helpen te bepalen waar corrigerende maatregelen nodig zijn om grotere, meer kritieke incidenten te voorkomen.

Door meer incidenten te registreren, heb je meer gegevens om te analyseren en meer verbeteracties die in gang gezet kunnen worden. Het bereiken van continue verbetering, leidt tot betere zorg en biedt de mogelijkheid om geleerde lessen makkelijker te delen.

Maar hoe kun je een omgeving creëren die medewerkers aanmoedigt om ook de kleine incidenten en fouten te melden? Meldingen die helpen om zwakke punten in bestaande processen te ontdekken. Je kunt hier meer over lezen in ons eBook over Just Culture. 

Knelpunt 4: beperkte budgetten in de verpleegzorg

Kleine verpleeghuizen hebben vaak een beperkt budget. Dat kan een online geïntegreerd kwaliteitsmanagementsysteem onbetaalbaar maken. Dat is jammer, want een online incidentrapportagesysteem kan het bedrijf winstgevender maken en op de lange termijn zelfs geld besparen.

Lees meer over het melden van incidenten op onze themapagina over incident management.

Knelpunt 5: gebrekkige wet- en regelgeving

Bij ziekenhuizen is er wet- en regelgeving aanwezig die zorgt voor een enorme focus op kwaliteit en patiëntveiligheid. Maar bij verpleeghuizen is het een ander verhaal. In de meeste landen is er meestal geen wetgeving die verpleeghuizen verplicht om een goed kwaliteitsmanagementsysteem te hebben. Dit maakt kwaliteitsmanagement meer een 'nice to have' in plaats van een 'must have'. Dat is een knelpunt om ook daadwerkelijk te investeren in kwalitatieve middelen.

Case study: The New Brunswick Association of Nursing Homes

Om naar een goed praktijkvoorbeeld te kijken steken we de landsgrenzen over. Michael Keating, nu gepensioneerd uitvoerend directeur van de New Brunswick Association of Nursing Homes (Canada), herkende verschillende kwaliteit gerelateerde problemen binnen de verpleegzorg en realiseerde zich dat het tijd was voor verandering. Michael vertelt: "Drie jaar geleden waren we de gevaarlijkste plek om te werken in New Brunswick."

Er werd een project opgestart die verpleeghuizen hielp om een veiligere werkplek te creëren, zonder dat dit ten koste ging van de kwaliteit van de zorg voor bewoners. Het project omvatte een geïntegreerd systeem voor het melden en beheren van incidenten. Het systeem was het antwoord op alle hierboven genoemde problemen op het gebied van kwaliteitsmanagement.

Maar ook de verpleeghuizen van New Brunswick hadden te maken met beperkte budgetten. Dus kwamen ze met een unieke oplossing: één platform delen voor kwaliteits- en risicomanagement. Naast de financiële voordelen heeft het delen van een platform ook waardevolle voordelen, zoals de mogelijkheid tot benchmarking en het delen van geleerde lessen.

Het project was uniek in zijn soort. De lancering van het project bleef niet onopgemerkt en kreeg zelfs landelijke media-aandacht.

Kwaliteitsmanagement software 

Kwaliteitsknelpunten in verpleegzorg blijven een grote uitdaging, een oplossing is dan ook niet snel gevonden. Een praktische stap die een verpleeghuis kan zetten is het digitaliseren van de organisatie. De juiste tooling helpt daarbij. Mocht je nieuwsgierig zijn naar de mogelijkheden vraag dan vrijblijvend een gratis demo aan via de onderstaande button: